Τα τελευταία χρόνια, όλες και όλοι εμείς που αγαπάμε την κινεζική γλώσσα και τον πολιτισμό, είχαμε την ευκαιρία, δεν θα έλεγα να μυηθούμε, αλλά να γνωρίσουμε διάφορες πτυχές της κινεζικής τέχνης. Κάποια από τα σημαντικότερα μουσεία της Αθήνας έστρεψαν το ενδιαφέρον τους προς την Κίνα και φιλοξένησαν εξαιρετικές εκθέσεις σύγχρονης αλλά και προγενέστερης κινεζικής τέχνης, με έντονη τη συμμετοχή του κοινού, και, ελπίζω ότι δεν μπορεί παρά να συνεχίσουν..
Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, τον Μάιο του 2016 ανακοίνωσε δύο πρωτιές: την πρώτη έκθεση του Ai Weiwei στην Ελλάδα και την πρώτη του έκθεση, παγκοσμίως, σε αρχαιολογικό μουσείο.
Η έκθεση «Ai Weiwei at Cycladic» παρουσίασε 25 έργα του διάσημου καλλιτέχνη στο ελληνικό κοινό, μεταξύ αυτών, ορισμένες από τις πιο γνωστές του δημιουργίες –όπως το Grapes (2011), το Divina Proportione (2012), το Mask (2011) και το Cao (2014). Ο Ai συνηθίζει να ανατρέχει στο παρελθόν για να αντλήσει έμπνευση και εργάζεται με υλικά που έχουν πολιτισμικούς συσχετισμούς. Είχαμε, επομένως, την τύχη να δούμε ενδιαφέροντα μαρμάρινα γλυπτά, ένα εκ των οποίων ήταν εμπνευσμένο από τη μόνιμη συλλογή του μουσείου. Πέρα, όμως, από την καλλιτεχνική τους αξία, εκείνο που ξεχωρίζει πάντοτε στα έργα αυτού του τόσο σημαντικού και ριζοσπαστικού σύγχρονου Κινέζου καλλιτέχνη είναι η πάντοτε πολιτικοποιημένη ματιά του, η δριμεία κριτική που ασκεί με την τέχνη του, αλλά και η μαχητικότητα και η ελπίδα που εκφράζει για το μέλλον, στοιχεία εμφανή στη συγκεκριμένη έκθεση, μέρος της οποίας φιλοτεχνήθηκε στο εργαστήριό του στη Μυτιλήνη.
Τον Σεπτέμβριο του 2017, ένα χρόνο περίπου μετά τη λειτουργία του, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, παρουσίασε την έκθεση «Αριστουργήματα της κινεζικής ζωγραφικής xieyi από το Εθνικό Μουσείο Τέχνης της Κίνας». Μέσα στις σχεδόν άβολα και υπέροχα μίνιμαλ αίθουσές του, γνωρίσαμε την τεχνική xieyi, «ελεύθερο στιλ ζωγραφικής», ένα ιδιαίτερο πάντρεμα παραδοσιακής κινέζικης αισθητικής με στοιχεία δυτικής. Ένας τρόπος που εφηύραν οι σύγχρονοι κινέζοι ζωγράφοι για να συνεχίσουν και να διαδώσουν την παράδοση αλλά και να εξερευνήσουν νέα για εκείνους στιλ.
Η συνεργασία του Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη με την Ακαδημία Καλών Τεχνών του Πεκίνου και τον Ελληνοκινεζικό Σύνδεσμο Οικονομικής και Πολιτιστικής Ανάπτυξης είχε ως αποτέλεσμα να δούμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα κάποια από τα σπουδαιότερα και αντιπροσωπευτικότερα έργα του Κινέζου ζωγράφου Qi Baishi (1863-1957). Η έκθεση με τίτλο «Qi Baishi: Η μυστηριώδης Ανατολή», εγκαινιάστηκε τον Νοέμβριο του 2019 και τοποθέτησε το Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη στη λίστα με τα δεκάδες μεγάλα μουσεία σε Ασία, Ευρώπη και Αμερική που έχουν φιλοξενήσει έργα του σημαντικού αυτού ζωγράφου.
Ο Qi Baishi, ένας από τους σπουδαιότερους και πιο αγαπητούς παραδοσιακούς Κινέζους ζωγράφους, ενσαρκώνει το «κινεζικό όνειρο». Γεννημένος σε αγροτική οικογένεια στην επαρχεία Hunan, ήταν αυτοδίδακτος, αναζήτησε τη γνώση και την αίσθηση του κόσμου μέσα από πολυάριθμα ταξίδια, ενώ κάποια στιγμή, εγκαταστάθηκε στο Πεκίνο, εύπορος και διάσημος, συνεχίζοντας να ζωγραφίζει και να εξελίσσει την τεχνική του έως τα βαθιά γεράματα. Η νοσταλγία για τη γενέτειρά του, ο φόβος της ανέχειας αλλά και ο αυτοσαρκασμός για τα ίδια του τα επιτεύγματα εμφανίζονται συχνά στις δημιουργίες του, όχι μόνο μέσα από τη ζωγραφική, αλλά και μέσα από την ποίηση που συνήθως τη συνοδεύει. Ελεύθερες πινελιές πάνω σε λευκό φόντο αποδίδουν με απρόσμενο και μυστηριώδη ρεαλισμό την ομορφιά, που μπορεί και κρύβεται παντού μέσα στη φύση.
Το Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο στις 18 Δεκεμβρίου του 2019 εγκαινίασε την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περιοδική έκθεση με τίτλο «Έργα Κινεζικής Τέχνης από τη συλλογή Ι. & Δ. Πασσά».
Τα αντικείμενα της έκθεσης παρουσιάστηκαν σε επτά θεματικές ενότητες: Απόηχοι ενός ένδοξου παρελθόντος, Μεγαλείο και Πολυτέλεια, ο Κόσμος των συμβόλων, Γυναικείο κάλλος, Αντικείμενα λατρείας, Συλλέγοντας κινεζικούς νεφρίτες και Ζωγραφική στον λίθο. Η έκθεση μας μύησε στη μικρογλυπτική σε πολύτιμους λίθους, μία τέχνη, όχι τόσο γνωστή στο ελληνικό κοινό, όσο εκείνες της κινεζικής ζωγραφικής και της καλλιγραφίας. Ουράνιες θεότητες, ανθρώπινες μορφές, μυθολογικά ζώα, και περίτεχνα δοχεία, όλα τους διακοσμητικά σκεύη σμιλεμένα με τόση λεπτομέρεια και πλούσια σε συμβολισμούς και μηνύματα, που δικαίως ανάγονται σε υψηλή τέχνη.
Ένα από τα αγαπημένα μου, ωστόσο, μουσεία βρίσκεται στην Κέρκυρα. Μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα, το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης, ιδρύθηκε το 1928, με αφορμή τη δωρεά της Σινοϊαπωνικής συλλογής του Γρηγορίου Μάνου. Η μόνιμη συλλογή Κινεζικής τέχνης περιλαμβάνει 3.500 αντικείμενα, πορσελάνες, κεραμικά και ορειχάλκινα έργα, μικροτεχνία, ενδύματα, κοσμήματα και νομίσματα. Η Ιαπωνική συλλογή είναι ακόμα μεγαλύτερη, ενώ οι αίθουσες του Ανακτόρου Αρχαγγέλου Μιχαήλ & Αγίου Γεωργίου φιλοξενούν και εκθέματα από το Νεπάλ, το Θιβέτ, τη ΝΑ Ασία καθώς και από τη Νομαδική Κεντρική Ασία. Το site του μουσείου, προσαρμοσμένο στις ανάγκες των ημερών, προσφέρει το 360° Τour, μία εικονική περιήγηση, για όσες και όσους από εμάς θέλουμε να γνωρίσουμε ή να ξαναδούμε τις συλλογές του.